Monday, 28 July 2025

माझे वेळापत्रक नव्हे.. "ऊर्जा पत्रक"


सोबतचे छायाचित्र आहे २७ जुलै च्या  सकाळ सत्परंग मधील. पान २ वरचे. वीणा वर्ल्ड च्या  वीणा पाटील ह्यांच्या "किचन आणि टॉयलेट" ह्या लेखातील. 

ह्या लेखात अजूनही छान संदर्भ सापडतील, तरीही आपल्या विषयाला धरून हे समर्पक वाटलं.

वीणा ह्यांनी सकाळची वेळ ही सूचित केली आहे, ज्यात त्यांना नवीन उपक्रमासाठी आवश्यक अविचलित एकाग्रता सापडलेली आहे. ह्यावेळी त्यांची ऊर्जा देखील सर्वोत्तम असते.

मी माझ्या वेळापत्रकाला आता ऊर्जापत्रक असे संबोधायला सुरुवात केली आहे. आणि "वेळेचं व्यवस्थापन" ह्या कालबाह्य संकल्पनेतून खरेच बाहेर पडण्याची गरज आहे आता. 

एक गोष्टीची कबुली : की शेवटी आपण वेळच तर manage करतो ना;  मग कशाला ही नवीन फंडूगिरी ?

META ची संकल्पना 

हे डिजीटल विश्वातील meta नाही. तर मी माझ्यासाठी केलेले एक सूत्र. कोणताही वेगळा विचार अंमलात आणताना काही गोष्टी द्याव्याच लागतात. त्या म्हणजे META.

M = Money
E  = Energy 
T  = Time 
A  = Attention 

ह्यातील Money, Time ह्या गोष्टी आवर्जून द्याव्या लागतात. पण Energy म्हणजे ऊर्जा मात्र खर्ची पडते. आवर्जून न देताही. ही स्वतः ची कल्पक ऊर्जा म्हणतो आहे मी. ही माझीच असते. ही सर्व ऊर्जा म्हणजे सर्जनशील, धैर्यशील, तुलनात्मक वगैरे मूल्यमापन करणारी मेंदूची शक्ती. आत्मशक्ती. 

माझाच नवीन प्रकल्प असल्याने ही ऊर्जा माझीच जात असते, आणि मलाच लावावी लागेल,लागते. ह्यात काहीच करता येत नाही. ही पुन्हा भरूनच काढावी लागते. आपण बऱ्याचदा म्हणतो की .... फुकट वेळ गेला यार! 

हे दुःख वेळ गेल्याचं कमी, आणि आता पुन्हा सगळं नव्याने करावं लागणार ह्याचं अधिक असतं. त्यामुळे अशी वेळ कमीतकमी यावी ह्याकरता आधी आपलं Attention म्हणजेच व्यवधान कुठे ठेवायचं हे ठरल्यास बहुमोल फायदा होतो. 

म्हणून ऊर्जापत्रक.

ऊर्जापत्रक म्हणजे :- 

# कमी गोष्टींचा संकल्प करणे 
# कोरडी शिस्त टाळून आनंदावर भर देणे
# ऊर्जा खाणाऱ्या गोष्टी हळूहळू नामशेष करणे
# आणि ह्यानुसार क्रमवारी करत वेळेची आखणी करणे.

रोजचे नियोजन नव्हे 

आपल्याला कॅलेंडर शी खेळायला जाम आवडतं. आणि मज्जा येते. करुयात. पण रोज प्रत्येक दिवशी हे व्हायलाच हवं असं नाही. उदा: एखादा लेख किंवा blog किंवा व्हिडीओ करायचा ठरवला, तर नेम नका लावू सुरुवातीला. किंवा चालायला जायचं ठरवलं, तर रोजच चालायला हवं असं काही नाही. कोरडी शिस्त जर तुम्हाला प्रेरित करत असेल तर त्यात पुन्हा मानसिक शक्ती म्हणजे ऊर्जा खर्च. 

जेव्हा वाटेल, तेव्हा विचार करून पहा.. "आत्ता लिहून पाहावं का ? व्हिडिओ ला  मस्त मूड आहे, करू का ?" आतून "हो" आलं, की झालं. करायला सुरू करा, जमेल तितकेच करा. अट्टाहास नको. 

स्वतः चाच ट्रेंड पहा ...

अशा पद्धतीने करा. फक्त व्यवधान राहू दे. आपलं ध्यान इकडे तिकडे भटकू द्यायचं नसेल तर व्यवधान म्हणजे Attention कुठे ठेवायचं हे आठवा. ते तुम्हाला दर्शक ठरेल. काही काळ स्वतः ला द्या. निष्कारण मोजमाप नको. आपला आपल्याला अंदाज येतो, आणि तो दाखवतो की अमुक गोष्ट मला अमुक कालावधीत किती वेळा जमते.साधारण ठरवा. की आठवड्यातून, पंधरवड्यातून मी दोन लेख लिहू शकते, किंवा आठवड्यात साधारण दोन दिवस मी संध्याकाळी ३० मिनिटे चालायला जाऊ शकतो किंवा आठवड्यातून एक व्हिडिओ मला तयार करता येईल वगैरे.

अतिरिक्त, जास्तीचे ध्येय नको 

सगळ्या जगाचाच हा रेटा असतो, की पहिल्या ३ महिन्यांत घेतलेल्या ध्येयापेक्षा आता जास्त वगैरे. हे पूर्ण टाळा. आपले उद्दिष्ट हे आहे, की जास्त काळ आनंदाचे काम आनंदाने करत वेळ जायला हवा आहे. त्यामुळे काहीच काळ एखादे काम करण्यापेक्षा एक आनंदाचा शाश्वत मार्ग शोधणे. त्यामुळे 

मोजके करू, 
जे आपोआप कायम, सहज, 
आत्मशक्ती न लावता होत राहील.

कंटाळा आला तर चक्क थांबा.

लिहिता लिहिता खूपच कंटाळा आला तर थांबा. ब्रेक घ्या. मध्येच WhatsApp तपासा. पण त्यात गढून जावू नका. घरातले एखादे काम करा. उदा. पत्नीला, स्वतः ला चहा करणे, वगैरे. परत बसा. तरीही नाही वाटले, तर सोडून द्या. फिर कभी.

प्रेरक वाटला विचार तर करून पहा, तुमचा काही वेगळा विचार असेल तर कमेंट मध्ये जरुर कळवा.

2 comments:

  1. अगदी बरोबर, निरसपणे काम करण्यात काही मजा नाही!

    ReplyDelete
    Replies
    1. लोकांचा असा पक्का समज ( गैर ) झालेला आहे, की आपल्याला आवडणारे काम असं जगात काही नाहीच. आपल्या कामातला प्रत्येक लहान सहान भाग सुद्धा तितकाच आवडत राहावा असं काही नाही, परंतु मुख्य कामाच्या बाबतीतच तिलांजली दिलीत तर अवघड आहे

      Delete

निवडक उद्यमी हा संवाद साधणारा platform आहे, त्यामुळे आपली प्रतिक्रिया जरूर नोंदवा. खूप प्रक्षोभक वगैरे अपेक्षित नाही. सकारात्मक टीकेला मात्र जरूर वाव आहे.