स्वत: च्या धंद्यात सर्व गुंतवणूक करू नका

यशस्वी व्यावसायिक आणि गुंतवणूक 

" जर पैसे गुंतावायचेच असतील, तर मी स्वत:च्याच व्यवसायात गुंतवीन ना ! उगाच मार्केट ( शेअर ) मध्ये कोण गुंतवेल ? शेवटी तो दुसऱ्याचा धंदा. माझ्या धंद्यात मला ४० - ५० टक्के मिळतात ! अगदी SIP केली , Long Term, तरही १५ ते २० टक्केच परतावा."

असा युक्तिवाद अनेक व्यावसायिक करतात. खरेही वाटायला संपूर्ण जागा आहे.

असे खूप व्यावसायिक असतात जे सचोटीने, हुशारीने, चतुराईने वर्षानुवर्षे भरपूर फायदा देणारा धंदा करतात. पैसे कमावीत असतात. आणि काही स्वरूपात त्यांची गुंतवणूक सुद्धा असते :- सोने, जमीन इत्यादी मध्ये. अडी अडचणीला ह्यातून त्यांची उभारणी नक्कीच होऊ शकते. 

तरीही "मार्केट" म्हटले कि जरा चार पावले मागेच हटतात. खूप "रिस्क" वाटते त्यांना. ह्याचाच थोडा बारकाईने विचार करूयात :- 

मार्केट , शेअर मार्केट म्हणजे काय ? तर अनेक मोठ्ठ्या उद्योगांनी त्यांचे भांडवल हे आम जनतेकडून प्रत्येकी अगदी कमी - कमी किंमत घेवून उभारलेले असते. अशा उद्योगांच्या मालकीचे रोखे ( म्हणजे प्रत्येक व्यक्तीच्या गुंतवणुकीचा हिस्सा ) अनेकांकडे असतात. एकदा का गुंतवणूकदारांनी हे घेतले कि ते चढेल किमतीला विकू शकतात. कारण ज्या कंपन्या चांगली कामगिरी ( चांगला नफा ) करतात; त्यांच्यात सर्व जण गुंतवणूक करायला आतुर असतात. 

विविध कारणास्तव ती मंडळी कधी खरेदी तर कधी विक्री करत असतात आणि त्यात त्याना नफा - तोटा होत असतो. विचार अर्थात फायद्या चाच असतो, तोटा कुणाला हवाय ? एका स्थिर मार्गाने, फार उठ पटांग न करता हे करत राहिले, तर वर्षाकाठी कमीत कमी १५ आणि जास्तीत जास्त ३० टक्के परतावा देखील प्राप्त होऊ शकतो. 

इथेच उद्योजक म्हणतात : माझ्या धंद्यात ५०-६० टक्के नफा असताना मी का बरे १५-३० टक्क्यांवर सेटल होऊ ?

ह्याला उत्तर असे, कि अगदी चतुराईने, चाणाक्षपणे जरी आपण बिझनेस करत असाल, तरी ज्या क्षेत्रात तुम्ही व्यवसाय करता ते क्षेत्रच संपूर्णपणे अडचणीत आले तर ? आपण खूप मोठ्या जोखीमिशी सामना करत असू शकता. अशा वेळी काही पैसे जर दुसऱ्याच्या आणि वेगळ्या प्रकारच्या उद्योगाशी निगडीत धंद्यात गुंतवले तर ! 

हे असे अनेक व्यवसाय एकाच ठिकाणी सापडणे म्हणजेच शेअर मार्केट.

पण आता हे उद्योग हुडकायचे कोणी ?

खरंच अवघड असत हे, आणि आपला उद्योग सांभाळत असताना तर अजूनच. ह्याच साठी असतो म्युचुअल फंड. अनेक जणांनी एकत्रित पणे एखाद्या तज्ज्ञाच्या हाती सोपवलेले समायिक पैसे. बर ही व्यक्ती साधी सुधी नसते. अनेक मोठ्या मोठ्या उद्योगांनी त्यांचा क्षेत्रातील अधिकार आणि लौकिक पाहूनच त्यांना नेमलेले असते. तर ही मंडळी अशा विविध क्षेत्रातील अनेक कंपनीज एकत्रित करून एक सामायिक रक्कम ठरवतात व त्यांचे भाग करून त्या त्या किमतीला उदा. १० रुपयांचं एक युनिट अशा प्रकारे हे सामान्य ( आपण ) गुंतवणूकदार मंडळीना देतात. ह्या त्यांच्या वार्षिक वगैरे गुंतवणुकीचा मिळणारा परतावा ते वाटतात जो वेगवेगळ्या योजनांत कमी जास्त असू शकतोच. पण अगदी सर्वात जास्त सुरक्षित समजला जाणारा आणि कमीत कमी परतावा देणारा fund देखील ( Liquid ) महागाई दराच्या २ टक्के अधिक परतावा देतोच. निवडक उद्यमी ने आपले शून्य परतावा देणारे चालू खाते विरुद्ध Liquid Fund असा एक podcast देखील केलाय

चक्रवाढ आणि त्याचे गणित 

प्रत्येक वर्षी मिळणारा परतावा पुन्हा गुंतवीत राहिल्याने काही वर्षांनी प्रचंड संपत्ती तयार होऊ लागते. असे म्हणतात , कि Warren Buffet च्या यशाचे सूत्र म्हणजे त्याने अगदी लहान वयात सुरु केलेली गुंतवणूक. आपल्याच blog वर श्री निशांत आवळे ह्यांनी ह्याच विषयाला वाहून काही लेख लिहिले आहेत, ते एका वेगळ्याच सदराखाली एकत्रित स्वरूपात पाहायला मिळतील .

तात्पर्य :- 

आपल्या सोबत इतरही धंद्यात गुंतवणूक सुरु करा, फुटकळ १००० - २००० ची SIP सुरु करा, आणि अजिबात मोडू नका.