मार्केटिंग साठी वरदान : ChatGPT

 ३० नोव्हेंबर रोजी ChatGPT नामक एक AI based Tool बाजारात आलं आणि त्याने हवा करून टाकली आहे. हे ChatGPT करते तरी काय नक्की ? तर तुम्हाला हवे ते स्क्रिप्ट online काही क्षणांत लिहून देते. हो हो, बहुतेक सर्व विषयांवर. आणि समोरून हेल्पर सारखे. खालील Video बघा :-

बघितल्यावर लक्षात येईल की किती क्रांतिकारक आहे हे. 

गुगल आणि ह्याच्यात फरक असा आहे, कि हे तुम्हाला तुम्हाला हवा तसा मजकूर तयार करून देते क्षणार्धात. ह्याचा खुबीने वापर कसा करायचा ?

1. आधी आपल्या ग्राहकांना पडणारे प्रश्न लिहून काढायचे 
2. ते chat gpt ला विचारून उत्तरे घ्यायची.
3. नंतर ही उत्तरे FAQ म्हणून वापरायची 

ही उत्तर whatsapp वरून वापरलीत तर ? Conversion अतिशय जलद मिळेल हे नक्की. मी स्वत: एक chat based टूल वापरतो. त्यात हे वापरले तर ? 

Comments स्वरुपात उत्तरे/ प्रश्न/ शंका अपेक्षित.

ऑनलाईन- ऑफलाईन वेगळं नसतं भौ....

काल मला माझ्या एका परिचित उद्योजिके चा फोन आला...

" माझे गुगल views ना ३०,००० ( wow ) वरून एकदम ८००० वर ड्रॉप झालेत. आम्ही नुकताच पत्ता बदलला ना .. त्यामुळे असेल का ?"

१. नक्कीच. आपण घर बदलले की नाही का आलेल्यांना बंद दार दिसतं, तसेच असते हे.

२. तरी ह्याला एक उपाय म्हणजे : नवीन पत्ता झाला की verify करून घ्या. गुगल प्रोफाईल chya dashboard वर हा पर्याय आहे. परत थोडी वाट पाहावी लागेल, पण होऊन जातं. आपला जुना पत्ता नाहीका पोस्टातून नवीन करून मिळतो आणि त्याला वेळ लागतो, तस्संच.

३. काही अती हायपर मंडळी हे लवकर व्हावं म्हणून अगाऊच करून ठेवतात. माझ्या एका मित्राच्या बाबत हे घडलंय. ते डॉक्टर आहेत, एका नवीन संस्थेशी संलग्न होताना नव्या ठिकाणी क्लिनिक जाणार म्हणून त्यांनी गुगल लिस्टिंग नव्या पत्त्याचे जाण्यापूर्वीच करून ठेवले. ते सस्पेंड झाले. परत मिळवता येते, आलेही. पण मुद्दा असा की नवीन जागेत प्रत्यक्ष शिफ्ट झाल्यावर हे उद्योग करा. 

ऑनलाईन हे नंतर झालं. आधी दुकानच होतं. आणि गुगल प्रोफाइल हे नकाशे चे अतिरिक्त version, extension आहे जे प्रत्यक्ष व्यवसाय शोधायला सोपं पडावं म्हणून केलं गेलंय. त्यासारखा विचार करा. म्हणजे नेहमी सारखा.

Online काही येगळं नस्तय 

"मी" सुरु केला ... पण तो "माझा" नव्हे, सर्वांचा असतो "ग्रुप"

कधी कधी एखादा विचार माझ्या मनात आला, आणि तो लोकांपर्यंत पोचवावासा वाटला, की प्रथम स्वत: सुरु करून चालवीत असलेल्या ग्रुप ला तर आपण सहजच अध्यहृत घेतो. परत त्यात कुणी प्रश्न विचारायची सुद्धा शक्यता नसते. तरी मी स्वत: ला जाणीव करून द्यावीच लागते :-

" हा कुठला वारसा नाही, की कुठलेही आंदण" 

हा एक ग्रुप आहे boss, माझ्याकडून रुजवात झालेला. माझा नाही. 

कुणाचाच नाही. ग्रुप हा एक सर्व विचार आहे. सर्वांच्या विचारांतून परिपक्व, प्रगल्भ होत जाण्याची एक संधी. 

Once Upon a Time in Mumbai मध्ये एक छान प्रसंग आहे, त्यात शोएब ला काही दिवस त्याचा "धंदा" सांभाळायला देताना सुलतान मिर्झा म्हणतो :-

"ना ये कोई विरासत है, ना ही कोई खैरात" 

असाच approach ग्रुप्स बाबत असायला हवा. मी सुरु केला, म्हणून ती माझी मालकी नव्हे. तर सगळ्यांचा, सगळ्यांसाठी आहे.

व्यवसायातील परिपक्वता...

एखादया कुटुंबात, समाजात व्यवसायाचा वारसा आहे असं आपण गौण पणे म्हणतो. खरेही आहे. हा वारसा म्हणजे अनेक छोटे छोटे निर्णय घेताना येत असलेला सफाईदार पणा. हे घडत असतं ते त्या त्या घरांतील वेळोवेळी घडणाऱ्या चर्चांमधून. लहान मुलांना देखील ही निर्णय प्रक्रिया आधी समजू लागते आणि मग उमगू लागते. आणि ते लगेच कृतीत सहजपणे परावर्तित होवू लागते. हा वारसा.

हे संपूर्ण पिढीचे शिक्षण अगदी कमी वेळात करायचे उत्तम साधन म्हणजे व्यावसायिकांच्या समूहात वावरायचे आणि उत्तम श्रोता, वाचक बनायचे.

आमच्या Saturday क्लब मध्ये एक तरुण उद्योजिका आहे वैष्णवी जोशी. मातृ पार्जित (आई पासून चालत आलेला ) फोटोग्राफी चा व्यवसाय पुढे सुरू ठेवणारी वैष्णवी ...

• बहुतेक वेळा तिचा प्रो कॅमेरा सोबत आणते, मनसोक्त भरपूर फोटो काढते, वाटते. अजिबात हात आखडता न घेता. दर १५ दिवसांनी येणारी मीटिंग ही आपले reputation सिद्ध करणे, तसेच कौशल्य पणाला लावून हात साफ करून घेण्याची देखील उत्तम संधी आहे हे चांगले जाणून आहे.
• शिवाय, फक्त एकाच मिनिटाच्या ओळखीतून आपला नावलौकिक अतिशय छान पद्धतीने सर्व मेंबर्स पर्यंत पोहोचवते.
• ह्याशिवाय मिळताच नव्या प्रकारच्या कामांच्या शोधात राहते आणि क्षेत्र विस्तारत राहते.

वैष्णवी आणि तिच्यासारखे इतर व्यावसायिक डोळस पणाने पाहत राहून देखील लवकर परिपक्वता आणता येईल.

WhatsApp Broadcast Lists विषयवार असायला हव्यात ....

आपण व्हॉट्सॲप broadcast Lists मार्फत पाठवत असलेला मजकूर सर्वसामान्यपणे contacts ना सरसकट पाठविला जातो. माझ्या सारखा एखादा चोखंदळ वाचक असेल तर त्याच्या आवडी निवडी असतात. त्यामुळे होतं काय, की एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीने विशिष्ट विषयाचे updates मला पाठवायला सुरूवात केली, की मला उत्कंठा असते,की पुढचं हा किंवा ही काय आणि कधी पाठवतो आहे ...

इतक्यात अचानक याच्याकडून त्याला महत्त्वाच्या वाटत असलेल्या परंतु भलत्याच विषयावरील पोस्ट येते. एकदा येते, दोनदा येते, परत तिसऱ्यांदा येते. मग मात्र त्या किंवा तिच्या बद्दल मनात संदेह निर्माण होतो : ही व्यक्ती पण सेलच ठोकत आहे.

आपण हवे नको असे पाहून ठरवू शकतो की हे वाचायचे की नाही हे. परंतु त्या व्यक्तीचं मनातलं अढळ स्थान डळमळीत होतंच. 

त्यामुळे मी हल्ली :-

१. विषयवार broadcast list तयार करतो

२. मध्ये मध्ये विचारत राहतो, की बोअर होत नाहीये ना ? 

३. असेल तर stop ची request पाठवा आणि लगेच हे stop करतो.

व्यावसायीक बाबतीत तर चक्क काही softwares वापरतो ज्यातून हे filtration व्यवस्थित होतं.

पण कळीचा मुद्दा म्हणजे कमी पाठवावे, मोजकेच पाठवावे, कधी कधीच पाठवावे.

reviews बद्दल काही पथ्ये ..

नेट्वर्किंग ग्रुप्स मध्ये आपण एकमेकांना reviews द्यायला अत्यंत उत्सुक असतो. एकच वेळी खूप review घेणे खूप अडचणीचे ठरू शकते. तरी review घेताना खालील पथ्ये पाळा:-

तुम्ही जर आठवड्यातून वगैरे नियमित review घेत नसाल तर एकदम ५-१० रिव्ह्यू घेणे ही गुगल ला कृत्रिम कृती वाटते त्यामुळे आपल्या लिस्टिंग ला धोका संभवतो. रोज २ ते ३ च घ्या

एखाद्या वेळी आपल्याकडे लोक येतात, आणि आपण त्यांना हे रिव्ह्यू द्यायला सांगतो. विसरू नये म्हणून एखादी व्यक्ती खास तैनात करतो आणि जागीच हे करून घेतो. अजिबात करू नका. लोकांना आवाहन करा, पण त्यांना त्यांच्या ठिकाणी पोचून निवांत करू द्या. Track ठेवू, पण हळू हळूच होवू द्या.

Reviews ना प्रतिसाद द्या, तपशीलवार. प्रत्येक प्रतिसाद वेगळा, खास हवा. ह्यावर वेळ खर्च करा. Copy paste केलेलं किंवा "धन्यवाद" असे मोघम उत्तर नको. ही संधी समजा, उरकायची कृती नाही.

आपला व्यवसाय : कर्म साधन

नुकतंच प्रसाद कात्रे ह्या printing व्यवसायात गेले ४० वर्षे हून अधिक असलेल्या व्यावसायिक मित्राने निवडक उद्यमी ग्रुप वर त्यांचा व्यवसाय पुढे कोण सांभाळेल ह्याविषयी काही विचार शेअर केले.

त्यांच्याच मुलांनी वगैरे नाही, तरी निदान एखादा होतकरू धुरीण तयार करता येईल का वगैरे सांगोपांग चर्चा झाली.

तत्पूर्वी माझ्या संपर्कातील दोन ते तीन दुसऱ्या पिढीतील उद्योगांना मी भेटून आलो होतो.

एकाने वडिलांचे व्यावसायिक नाव सुरू ठेवले आहे, पण व्यवसाय मात्र बदलला आहे, आणि फायद्यात आहे व्यवसाय, परंतु दुसऱ्या पिढीत भव्य दिव्य वाढ अजिबात झालेली दिसत नाहीये,की, फार इच्छा सुद्धा नाहीये दिसत. त्याच्या पुढच्या पिढीत कुणी आहे का ? तर नाहीच दिसत. थोडक्यात उत्तराधिकारी ह्या विषयात जरा साशंकता च दिसते आहे.

दुसऱ्या व्यवसायात वडिलांच्या धंद्याच्या पूर्ण विरुद्ध धंदा मुलगा करतो आहे. त्यातही वडिलांचा सहभाग विशेष दिसत नाहीये. म्हणजे knowledge transfer ही प्रक्रिया तरी किमान असावी, तर तीही दिसत नाहीये. म्हणजे म्हणायला दुसरी पिढी, परंतु तसा उपयोग शून्य. उत्तराधिकारी वगैरे विचार तर शिवले ही नसावेत.

तिसरा उद्योजक पहिल्या पिढीचा. धडाडीचा. उत्तम माया कमावलेली आहे. स्थावर स्वरूपात आहे. परंतु लिक्वीड asset मध्ये बऱ्यापैकी संघर्ष दिसतोय. शिवाय स्वतः एकटीच व्यक्ती manage करते आहे. नुकतेच त्यांनी अनेक वर्षे सुरू असलेल्या व्यवसायात फार भविष्य दिसत नसल्याने नवे बिझनेस मॉडेल स्वीकारले आहे. ही व्यक्ती चतुर आहे, पैशात. त्यामुळे bisleri प्रमाणे ह्यांनी देखील उत्तम किमतीला बिझनेस विकून टाकला, तरी मग उत्तराधिकारी वगैरे नसेल, तर इथेही समस्या आहेच.

यासंदर्भात माझ्या CA शी मी माझ्या व्यवसायाबद्दल चर्चा केली असता त्यांनी एखादी होतकरू व्यक्ती पाहून त्याला घडवायचे सजेशन दिले. वरकरणी चांगले वाटले हे उत्तर, तरी ....

त्या व्यक्ती ला हा बिझनेस आकर्षक वाटेल का, हा प्रश्नच आहे. त्यामुळे वेळेत आवरते घेवून माझा व्यवसाय माझ्यासाठी मरेपर्यंत निदान कर्माचे साधन झाला तरी ठीक म्हणतो मी !